Gioăng Mặt Bích Là Gì? Các Loại Gioăng Mặt Bích Thông Dụng Hiện Nay
23/03/2025
1. GIOĂNG MẶT BÍCH LÀ GÌ?
Gioăng mặt bích là thiết bị vật tư cơ khí dùng để làm vòng đệm tinh giữa 2 mặt bích của đường ống dẫn môi chất. Chúng có chức năng tạo liên kết giữa các mối nối mặt bích, điền đầy các khoảng trống rất nhỏ giữa hai mặt bích với nhau, với mục đích tạo ra sự liên kết tĩnh làm kín tránh rò rỉ, thất thoát môi chất ra môi trường bên ngoài. Gioăng làm kín mặt bích này sẽ phụ thuộc tuỳ vào môi chất, nhiệt độ, áp lực của hệ thống đường ống dẫn khác nhau mà vật liệu làm gioăng cũng sẽ khác nhau (Gioăng thường được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau, bao gồm: cao su, kim loại và các vật liệu phi kim loại như than chì và PTFE...)
Sau dây, công ty VINDEC chúng tôi xin chia sẻ với quý bạn đọc về những tính năng cũng như cách thức làm việc và những lưu ý để chúng ta có thể chọn mua những loại gioăng phù hợp với những yêu cầu khác nhau của mình.
2. GIỚI THIỆU VỀ MỐI GHÉP MẶT BÍCH
Mối nối ghép mặt bích là phần liên kết giữa đường ống với đường ống hoặc với các thiết bị khác nó có tên tiếng anh là: Flange joit, để đảm bảo đường ống kéo dài liên tục không có khe hở và ít nguy cơ rò rỉ chất lỏng.
Đối với đường ống hàn kéo dài hàng ki lô mét thì vấn đề bảo dưỡng sửa chữa sẽ gặp khó khăn vì không thể tháo rời đoạn ống gặp vấn đề.
Do đó mối nối bích là mối nối ghép bởi hai mặt bích, ép chặt lại bởi các bu lông đai ốc đem đến sự linh hoạt hơn khi bảo dưỡng sửa chữa. Khi cần tháo rời đoạn ống, chỉ việc nới lỏng bu lông đai ốc.
Phân loại cơ bản về làm kín phân chia thành làm kín tĩnh (static sealing) và làm kín động (dynamic sealing):
- Làm kín tĩnh là làm kín giữa hai chi tiết không có chuyển động với nhau: Gioăng làm kín hai mặt bích là làm kín tĩnh vì giữa hai mặt bích không có sự chuyển động với nhau.
- Làm kín động là làm kín giữa hai chi tiết có sự chuyển động với nhau.
3. SƠ LƯỢC VỀ GIOĂNG MẶT BÍCH
Gioăng mặt bích (FLANGE GASKET) là để giảm thiểu khả năng rò rỉ giữa hai mặt bích, thì độ nhẵn phẳng của hai mặt bích càng gần tuyệt đối càng tốt.
Tuy nhiên, việc gia công có dung sai nhẵn phẳng tốt nhất này sẽ tốn kém rất nhiều so với việc thêm vào một vật liệu ở giữa có khả năng bù trừ khe hở giữa độ nhám của hai bề mặt này.
Và vật liệu làm kín giữa hai mặt bích bù trừ cho độ nhám của hai mặt bích có tên gọi là gioăng mặt bích.
Nếu có thể sản xuất mặt bích với bề mặt hoàn toàn phẳng và mịn, hoàn toàn tương thích với nhau trong mọi điều kiện hoạt động thì gioăng đệm gasket mặt bích không còn cần thiết nữa.
Nhưng trong thực tế điều đó là không thể, bởi vì kết nối mặt bích dưới bất kì điều kiện vận hành nào cũng luôn tồn tại những khoảng hở li ti do những tạp chất nhỏ hoặc bụi bẩn gây ra mà không thể tránh khỏi, do đó sử dụng gioăng đệm gasket mặt bích để làm kín là cần thiết.
Gasket hay còn được gọi là gioăng đệm gasket mặt bích (flange gasket), được sử dụng để tạo ra con dấu tĩnh (static seal) giữa 2 bề mặt mặt bích ở những điều kiện vận hành khác nhau, với áp lực và nhiệt độ khác nhau.
Một gioăng đệm gasket mặt bích sẽ lấp đầy những khoảng hở li ti bất thường trên bề mặt của mặt bích, và sau đó nó tạo ra một con dấu làm kín để ngăn chất lỏng hoặc chất khí trong đường ống rò rỉ ra bên ngoài.
Việc sử dụng và lắp đặt đúng gioăng đệm gasket mặt bích là yêu cầu bắt buộc trong các kết nối mặt bích.
4. CÁCH THỨC LÀM VIỆC CỦA GIOĂNG MẶT BÍCH?
Gioăng được định vị bằng cách siết chặt các bu lông trên mặt bích, tải trọng bu lông áp dụng tải trọng nén ban đầu làm chảy vật liệu đệm vào những chỗ không hoàn hảo trên bề mặt để tạo thành lớp đệm kín. Khi hệ thống hoạt động áp suất được sinh ra có xu hướng tách các mặt bích và làm giảm ứng suất trên miếng đệm. Rò rỉ sẽ xảy ra dưới áp suất nếu lực cuối thủy tĩnh đủ lớn và sự khác biệt giữa lực cuối thủy tĩnh và tải trọng bu lông làm giảm tải trọng của miếng đệm xuống dưới một giá trị tới hạn.
Mặc dù có những lực xung khác có thể được tạo ra do sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ và áp suất và một số yếu tố khác xuất hiện. Lực nén ban đầu tác dụng phải đạt để gioăng chảy vào những chỗ không hoàn hảo trên bề mặt chỗ ngồi của gioăng bất kể điều kiện vận hành. Lực nén ban đầu phải đủ lớn để bù cho tổng lực cuối thủy tĩnh sẽ xuất hiện trong các điều kiện vận hành, phải đủ duy trì tải dư trên gioăng và mặt bích.
5. CÓ NHỮNG YÊU CẦU GÌ ĐỐI VỚI GIOĂNG MẶT BÍCH?
Trong điều kiện làm việc, gioăng chịu nhiều lực tác dụng khác nhau như hình dưới.
Làm kín không cho môi chất lọt ra ngoài mối nối
Có độ bền chịu được môi chất
Có khả năng biến dạng bù cho độ nhám giữa hai bề mặt lắp ghép
Chịu được nhiệt độ của hệ thống mà không suy giảm các tính chất cơ lý hóa tính.
Có tính đàn hồi và không bị xẹp (giảm chiều dày) khi chịu lực tác dụng lâu dài
Có độ bền để chịu được các lực tác dụng, giữ tính liên kết đồng nhất khi vận chuyển và lắp đặt
Không gây nhiễm bẩn cho môi chất
Không gây ăn mòn cho bề mặt tiếp xúc với gioăng
Dễ dàng và có thể loại bỏ sạch sẽ khi cần thay mới.
6. THÔNG SỐ KỸ THUẬT GIOĂNG MẶT BÍCH
Theo tiêu chuẩn mặt bích : ANSI, JIS, DIN, BS...
Gioăng RF và FF Hệ DIN / PN6, PN10, PN16, PN25, PN40, PN63, PN10, PN160
Gioăng RF và FF Hệ JIS 5K, 10K, 16K, 20K. 30K, 40K...
Gioăng RF và FF hệ ASME/ANSI B16.5 Class 150, 300, 600, 900, 1500, 2500#
Phi tiêu chuẩn: Theo yêu cầu khách hàng vành khăn, Oval, Elip, Manhole, Hình vuông.
Độ dày gioăng mặt bích: 0,5mm, 1mm, 2mm, 3mm, 4mm, 5mm, 6mm...
Gioăng không amiang làm kín mặt bích với nhiều loại vật liệu khác nhau như: asbestos, non-asbestos, PTFE, graphite, reinforced graphite và các loại cao su tổng hợp..
Phù hợp cho nhiều nghành công nghiệp với nhiều ứng dụng khác nhau theo nhiều tiêu chuẩn khác nhau (BS, ANSI, DIN, JIS) hay phi tiêu chuẩn.
7. TÍNH NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA GIOĂNG
Gioăng có chức năng và nhiệm vụ chính là duy trì, làm kín, chống rò rỉ trong quá trình vận chuyển cũng như lưu trữ môi chất. Chúng có nhiệm vụ điền đầy vào khoảng chống không giữa các bề mặt tiếp xúc bằng (lực siết chặt của bu lông) và duy trì một vòng đệm kín (bịt kín các bề mặt bất thường để ngăn rò rỉ chất lỏng) trong mọi điều kiện hoạt động.
Vật liệu sử dụng để sản xuất gioăng vòng đệm cần thiết để tạo ra một vòng đệm kín phải có khả năng duy trì trong tất cả các điều kiện hoạt động của hệ thống bao gồm cả sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và áp suất. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo thiết kế gioăng phải lấp đầy bề mặt không bằng phẳng của mặt bích để ngăn rò rỉ giữa miếng đệm và bề mặt mặt bích. Vật liệu sản xuất gioăng phải khắc phục được sự không đồng tâm của các mặt bích để tránh rò rỉ giữa miếng đệm và bề mặt mặt bích. Rò rỉ qua miếng đệm phải được giảm thiểu đến mức thấp nhất chống lại sự thất thoát áp suất bên trong.
8. CÁC LOẠI GIOĂNG MẶT BÍCH THÔNG DỤNG
Nhìn chung, gioăng được phân loại thành ba loại khác nhau, đó là: Gioăng kim loại, Gioăng bán kim loại, Gioăng phi kim loại. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu về 3 loại gioăng này cùng VINDEC nhé.
8.1. Gioăng Kim Loại
- Gioăng kim loại được chế tạo từ một hoặc kết hợp kim loại với hình dạng và kích thước mong muốn. Vòng đệm kim loại thường dùng là vòng đệm khớp nối và vòng ống kính. Chúng thích hợp cho các ứng dụng áp suất và nhiệt độ cao và yêu cầu tải trọng bu lông cao để làm kín. Gioăng kim loại được sử dụng phổ biến Ring Type Joint Gasket, lend ring gasket, gioăng đồng, gioăng nhôm...
8.2. Gioăng Bán Kim Loại
- Gioăng bán kim loại là sự kết hợp từ kim loại và vật liệu phi kim loại. Kim loại được thiết kế để cung cấp sức mạnh và khả năng phục hồi, phi kim loại của miếng đệm cung cấp tính phù hợp và làm kín. Gioăng được thiết kế cho hầu hết mọi điều kiện hoạt động và các ứng dụng nhiệt độ và áp suất cao, sử dụng trên các mặt bích có mặt lồi, đực cái, và mặt bích có lưỡi và rãnh. Gioăng bán kim loại phổ biến như Gioăng Thép Xoắn (Spiral Wound Gasket), Kammproflie Gaskets....
Gioăng chì mặt bích
Gioăng chì mặt bích là loại gioăng làm kín được cấu tạo từ lớp chì nguyên chất hoặc chì graphite ép lớp, dùng để làm kín các mối nối mặt bích trong hệ thống đường ống chịu nhiệt cao, áp suất lớn. Nhờ vào khả năng chịu nhiệt độ lên đến 600°C – 1000°C và chống ăn mòn hóa chất, gioăng chì đặc biệt phù hợp cho môi trường khắc nghiệt như trong nhà máy điện, hóa dầu, lò hơi, hệ thống hơi nóng và khí độc. Sản phẩm có thể được gia cố thêm lõi inox, lưới thép hoặc lớp phủ graphite để tăng cường độ bền và độ kín.
Gioăng bọc kin loại
Gioăng bọc kim loại (Metal Jacketed Gasket) là loại gioăng làm kín cao cấp có cấu tạo gồm lõi mềm bên trong (như graphite, ceramic, PTFE...) và được bọc lớp kim loại bên ngoài bằng inox, đồng, nhôm hoặc thép cacbon. Nhờ thiết kế này, gioăng có khả năng chịu áp suất cao, nhiệt độ lên đến 1000°C, đồng thời chống ăn mòn, mài mòn và biến dạng trong quá trình làm việc. Gioăng bọc kim loại thường được sử dụng trong các hệ thống lò hơi, mặt bích chịu nhiệt, nhà máy hóa chất, dầu khí, lọc hóa dầu và nhà máy điện. Đây là giải pháp làm kín lý tưởng cho các môi trường làm việc khắc nghiệt và yêu cầu độ kín tuyệt đối.
8.3. Gioăng Phi Kim Loại
- Gioăng phi kim loại được sản xuất từ các vật liệu tổng hợp như sợi aramid, ceramic, sợi thực vật, cao su, polyme, thủy tinh, graphite, ptfe (teflon),... sử dụng trong các ứng dụng có nhiệt độ, áp suất trung bình. Thích hợp sử dụng với các mặt bích phẳng và mặt bích nâng. Các loại gioăng phi kim loại được sử dụng phổ biến như: Gioăng Amiang, Gioăng Không Aminag, Gioăng Cao Su, Gioăng Nhựa PTFE - TEFLON,...
Gioăng amiang
Gioăng amiang là loại vật liệu làm kín được sản xuất từ sợi amiang kết hợp với chất kết dính như cao su tự nhiên, cao su NBR hoặc nhựa chịu nhiệt, tạo thành các tấm hoặc gioăng cắt sẵn dùng cho mối nối mặt bích, nắp máy, đường ống, và thiết bị chịu nhiệt cao. Nhờ đặc tính chịu nhiệt từ 250°C đến hơn 500°C, chống áp suất tốt và chống ăn mòn hóa chất, gioăng amiang thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp như hóa chất, nhiệt điện, xi măng, dầu khí và lò hơi công nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay nhiều loại gioăng không chứa amiang (non-asbestos) được ưu tiên sử dụng để đảm bảo an toàn sức khỏe và môi trường.
Gioăng không amiang
Gioăng không amiang (Non-Asbestos Gasket) là loại vật liệu làm kín được sản xuất từ sợi tổng hợp (như aramid, cellulose, sợi thủy tinh...) kết hợp cao su chịu nhiệt như NBR, SBR hoặc EPDM, hoàn toàn không chứa amiang độc hại. Sản phẩm được thiết kế để thay thế gioăng amiang truyền thống nhưng vẫn đảm bảo khả năng chịu nhiệt cao (lên đến 400°C), chịu áp suất lớn, chống hóa chất và bền bỉ trong môi trường khắc nghiệt. Gioăng không amiang được ứng dụng rộng rãi trong ngành dầu khí, hóa chất, lò hơi, nhiệt điện và chế tạo máy, đồng thời được ưu tiên sử dụng nhờ đáp ứng tiêu chuẩn an toàn sức khỏe và thân thiện môi trường.
Gioăng cao su
Gioăng cao su là sản phẩm làm kín được chế tạo từ các loại cao su kỹ thuật như EPDM, NBR, Neoprene, Silicone hoặc Viton, dùng để ngăn rò rỉ chất lỏng, khí hoặc bụi giữa các bề mặt kết nối. Với đặc tính đàn hồi cao, chịu nhiệt, chống ăn mòn hóa chất và chịu mài mòn, gioăng cao su được sử dụng phổ biến trong các hệ thống đường ống, mặt bích, máy móc công nghiệp, thiết bị y tế, ô tô và ngành thực phẩm. Tùy vào môi trường làm việc, người dùng có thể lựa chọn loại cao su phù hợp để đảm bảo độ bền, hiệu suất và an toàn lâu dài.
Gioăng PTFE
Gioăng PTFE (Polytetrafluoroethylene) là loại gioăng làm kín được sản xuất từ nhựa teflon nguyên chất hoặc kết hợp với sợi gia cường, nổi bật với khả năng chịu nhiệt lên đến 260°C, chống hóa chất cực mạnh, không dính và không thấm nước. Với độ bền cao, trơ hóa học và độ ma sát thấp, gioăng PTFE được ứng dụng rộng rãi trong ngành hóa chất, dược phẩm, thực phẩm, điện tử và xử lý nước thải, đặc biệt tại những nơi yêu cầu mức độ sạch và an toàn cao. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các hệ thống đường ống, mặt bích và thiết bị tiếp xúc với axit, kiềm hoặc dung môi mạnh.
9. NHỮNG LƯU Ý KHI LỰA CHỌN GIOĂNG MẶT BÍCH
-
Lựa chọn gioăng thì đầu tiên phải xem xét đến môi chất cần làm kín là gì, như thế chúng ta sẽ lựa chọn vật liệu dùng để sản xuất gioăng phù hợp và tương thích với môi chất nhất.
-
Xem xét yếu tố về nhiệt độ của hệ thông đường ống cũng như môi chất dẫn truyền.
-
Tính toàn áp suất của hệ thống đường ống dẫn truyền.
-
Vật liệu sản xuất gioăng có yêu cầu về khả năng chống ăn mòn đối với lưu chất hay không.
-
Cần xem xét tuổi thọ của miếng đệm làm gioăng.
-
Xem xét cấu tạo và tiêu chuẩn, độ dày của mặt bích có ảnh hưởng đến tải trọng của bu lông và do đó ứng suất tác động lên đế đệm. Đối với các mặt bích mỏng và biến dạng cần miếng đệm mềm hơn (thường ở những yêu cầu áp lực nhỏ)
-
Kích thước của gioăng, độ dày gioăng phải phù hợp với kích thước và độ dày của mặt bích.
10. VINDEC - SỰ LỰA CHỌN GIOĂNG MẶT BÍCH TỐT NHẤT CHO BẠN
-
VINDEC là địa chỉ uy tín hàng đầu tại Việt Nam trong việc nhập khẩu và phân phối sỉ lẻ các loại gioăng mặt bích.
-
Chúng tôi cam kết mang lại sự hài lòng cho khách hàng bằng năng lực của đội ngũ nhân viên có trình độ kỹ thuật cao và chuyên nghiệp.
-
VINDEC cam kết cung cấp đúng loại sản phẩm được sản xuất bởi chính hãng, đảm bảo chất lượng và có đầy đủ giấy tờ nhập khẩu.
-
Chúng tôi giao hàng nhanh chóng và đưa ra giá cả cạnh tranh để giúp quý khách hàng giảm thiểu chi phí thương mại.
-
Sản phẩm VINDEC luôn được cung cấp kèm theo giấy tờ C/O và C/Q, cùng với bản chính để đối chiếu hoặc công chứng.
-
VINDEC đáp ứng tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001:2015 và được chứng nhận bởi Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 1 (QUATEST 1).
-
Chúng tôi có nhà máy sản xuất và kho hàng với diện tích lên đến 2.000m2 tại Lô A2-CN1, Đường CN5, Khu Công Nghiệp Từ Liêm - Hà Nội.
-
Với phương châm "TỐT HƠN và HƠN NỮA - BETTER and MORE", VINDEC sẵn sàng đáp ứng các dự án lớn về vật liệu làm kín, với kinh nghiệm 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực gioăng amiang và nhập khẩu số lượng lớn từ Ấn Độ, Trung Quốc cùng đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi luôn đồng hành cùng quý khách hàng trong sự phát triển.